Fluorescencja Dziwaczka!

Jak wykazano w pracy naukowej Fernando Gandía-Herrero, opublikowanej w 2005r w Nature, tylko kwiaty żółte świecą (fluoryzują, stąd być może brak obserwacji fluorescencji przez niektórych hodowców. Kwiaty przyjmują zwykle barwy pośrednie między kolorem żółtym przez pomarańczowy, czerwony, fioletowy aż do purpurowego. Kolor kwiatów determinują dwa główne barwniki betalaninowe: 1) żółta beta-ksantyna(głównie dopa-ksantyna) oraz fioletowa beta-cyjanina(głównie iso-betanina), gdzie odpowiednie stosunki ilościowe tych barwników określają różne zabarwienie kwiatów. Fluoryzuje tylko żółta beta-ksantyna (wzbudzana lekkim światłem niebieskim 450-490nm, dostępnym jeszcze wieczorami, fluoryzuje światłem zielonym o długości 510nm). Jeśli jednak w składzie barwników przeważa fioletowa betaina, która wyłapuje zielone światło fluorescencyjne beta-ksantyny i zamienia energię świetlną na energię cieplną, efekt fluorescencji automatycznie zanika i nie można obserwować świecenia kwiatów o zabarwieniu innym niż żółte lub ostatecznie pomarańczowe. Jakby tego było mało, na zabarwienie kwiatów i właściwości barwników mają również wpływ naświetlenie, temperatura i pH na betaninę: pH~3 - barwa intensywnie fioletowa pH~7 - barwa niebiesko-fioletowa pH>8,5 - barwa żółta (tyle że jest ona już wynikiem rozpadu betaniny). Betanina której najwięcej obserwuje się w buraku jest najbardziej stabilna przy pH4-6 i w takich też warunkach ma największy wpływ na efekt końcowy w postaci barwy kwiatów i ich fluorescencji (im jest jej mniej tym kwiat bardziej żółty i większa fluorescencja w ciemności). Inne ciekawostki: Pochodzący z grupy goździkowatych Dziwaczek (Mirabilis jalapa) a właściwie wywar z jego liści wykorzystywany jest w Brazylii i Meksyku jako środek przeciwbólowy, rozkurczowy, stosowany również w zakażeniach przewodu pokarmowego przez zielarzy. Chociaż nie jest stosowany w legalnej medycynie wzrosło zainteresowanie jego właściwościami antynocyceptywnymi, przeciwóblowymi i rozkurczowymi (mięśnie gładkie) na skutek pojawiania się publikacji naukowych wskazujących na możliwości wykorzystania dziwaczka we współczesnej farmakologii [NCBI]. Roślina ta moim zdaniem powinna być jednak ceniona przede wszystkim za jej hipnotyzujący, niosący się daleko, niezwykle przyjemny zapach. Życzę udanej hodowli!